Roztocze jest orograficznym przedłużeniem Wzniesień Urzędowskich, łączącym Wyżynę Lubelską z Wyżyną Podolską. Ponad otaczające krainy wznosi się co najmniej kilkadziesiąt, maksymalnie 150 metrów, przy czym wysokość wzgórz wzrasta w kierunku płd.-wsch. W okolicach Kraśnika wzniesienia osiągają tylko ok. 300 m n.p.m. (Wapniana Góra), przy granicy Polski ok. 390 m n.p.m. (Krągły i Długi Goraj, Wielki Dział), a w okolicach Lwowa nieznacznie przekraczają wysokość 400 m n.p.m. (Wysoki Zamek, Czartowska Skała). Roztoczańskie wzniesienia podlegają nadal pionowym ruchom skorupy ziemskiej, ich wysokość wzrasta – w stosunku do otaczających kotlin – o 1 mm, a w okolicy Lwowa nawet 2 mm rocznie.
Roztocze dzieli się na trzy mezoregiony: Roztocze Zachodnie, Środkowe i Południowe (zwane także Wschodnim, częściowo na terenie Ukrainy). Poświęcam im oddzielną stronę w tym dziale.
Na Roztoczu stwierdzono obecność 1350 gatunków roślin naczyniowych, wiele z nich o charakterze reliktowym. Oprócz gatunków środkowoeuropejskich, spotkać można także rośliny górskie, stepowe, północne, płd.-wsch. i atlantyckie. Występuje tu 31 gatunków drzew, 53 gatunki krzewów, 100 gatunków roślin rzadkich, 160 gatunków ptaków. Tędy przebiega płn.-wsch. granica zwartego występowania buka zwyczajnego, jodły pospolitej, jaworu, lipy szerokolistnej i świerka. Wśród roślinności rzadkiej i chronionej występują między innymi: zanokcica skalna, skrzyp zielony, widłak wroniec, parzydełko leśne, starzec gajowy, wilczomlecz migdałolistny, czosnek siatkowaty, obuwik pospolity, wawrzynek wilczełyko, paprocie: żebrowiec, pióropusznik strusi, języcznik zwyczajny.
Wśród rzadkich gatunków zwierząt Roztocza można wymienić: popielicę, orzesznicę, żołędnicę, koszatkę, wydrę, łasicę, gronostaja, daniela. Spotkać można także ryjówkę malutką (najmniejszy ssak w Polsce, waży 4 gramy, zarazem dość żarłoczny – w ciągu doby zjada dwa razy więcej pokarmu, niż sam waży). Ptaki reprezentowane są przez pliszkę górską, bociana czarnego, kruka, dzięcioła białogrzbietnego, myszołowa i orlika krzykliwego. Z płazów i gadów spotyka się salamandrę, traszkę, jaszczurkę zwinkę, zaskrońca, padalca i gniewosza. W dolinie Tanwi występuje żółw błotny.
W 1978 r. na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego wprowadzono do środowiska bobry, a w 1982 żyjącego już niegdyś na Roztoczu dzikiego konika leśnego.
Miejscowy klimat sprzyja wyprawom turystycznym. Lato trwa ponad 100 dni, a najwięcej słońca przypada na miesiące wakacyjne. Od początku czerwca do końca sierpnia występują także najdłuższe okresy bez opadów, zarazem deszcze w tym czasie stanowią aż 40% opadów rocznych. Są one wprawdzie krótkie, ale gwałtowne.

Dla turystów Roztocze domki oferuje doskonałe warunki noclegowe.