Pierwsze wzmianki o Poroninie pochodzą z roku 1624, ale nazwa Poronin, choć w odniesieniu do rzeki, pojawia się już w 1254 r. Przypuszcza się, iż teren dzisiejszego centrum gminy był we wczesnym średniowieczu wielką polaną wypasową, przysiółkiem Białego Dunajca, o nazwie Bańkówki.

Około 1620 roku Poronin pensjonaty stał się odrębną wsią. Do początków XIX w. Poronin nie posiadał własnego kościoła.

W 1806 r. wybudowano tu kaplicę, a w 1833 r. utworzono samodzielną parafię z kościołem. Pierwszym proboszczem został Ksawery Marcin Więckowski. Drewniany kościół spłonął w 1915 r., a obecny, zaprojektowany przez Franciszka Mączyńskiego, wzniesiony został w 1926 roku.

Około 1813 r. powstał w Poroninie zakład przerabiający surówkę – Kuźnia Poroniańska. Wyrabiano tu doskonałe kosy i lemiesze. Stąd pochodzi nazwa części wsi – Kośne Hamry. Już w początkach XIX w. Poronin był letniskiem, znanym bardziej niż Zakopane. Bywali tu wielcy Polacy, jak: Jan Matejko, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leon Wyczółkowski, Jan Kasprowicz, Władysław Orkan, Leopold Staff. W latach 1913-1914 w zajeździe Pawła Guta Mostowego bywał, mieszkający w pobliskim Białym Dunajcu – Włodzimierz Ilicz Lenin. W 1947 roku w budynku karczmy otwarto Muzeum Lenina. Obecnie w tym budynku mieści się Gminny Ośrodek Kultury. Przez wiele lat Poronin był stolicą gminy. W 1977 r. wraz z sąsiednimi wsiami włączono go do Gminy Tatrzańskiej. Jednakże z dniem 1 stycznia 1995 r. ponownie utworzono Gminę Poronin.