Ziemia Kamiennogórska posiada niepowtarzalny charakter, który uwarunkowany jest położeniem. Znajduje się ona bowiem na trakcie łączącym ziemie Europy Północnej z Południową i do dzisiaj jest miejscem spotkań trzech kultur: polskiej, czeskiej i niemieckiej. Obszar Ziemi Kamiennogórskiej stanowi doskonałe miejsce do aktywnego spędzania czasu. Tereny górskie o zróżnicowanej topografii połączone z gęstą siecią rzek oraz sztucznymi zbiornikami powodują, że niewiele miejsc w Polsce może konkurować z nami w stwarzaniu turystom tak wielu możliwości aktywnego wypoczynku. Amatorom szeroko rozumianej rekreacji możemy polecić wędkowanie, grzybobranie, jazdę konną, wspinaczkę skałkową dobrze przygotowane trasy rowerowe oraz szeroką bazę noclegową. Nasza oferta skierowana jest nie tylko do indywidualnych turystów ale również dla rodzin z dziećmi. Zainteresowani historią również znajdą coś dla siebie: pocysterskie opactwo w Krzeszowie, 12 Apostołów – Domki Tkaczy Śląskich w Chełmsku Śląskim, Stół Sędziowski w Kochanowie oraz wiele licznych zabytków. Turysto aby poczuć wolność w zielonym kolorze przyjedź do Ziemi Kamiennogórskiej!
ATRAKCJE:
Zabytki kultury:
Opactwo pocysterskie w Krzeszowie – znakomicie wyeksponowany zespół widoczny z głównych szlaków komunikacyjnych na obrzeżu Kamiennej Góry. Obecnie czynione są starania o wpisanie zespołu na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.. Opactwo w Krzeszowie to perła europejskiego baroku, najcenniejszy zabytek architektury tego okresu na Dolnym Śląsku. W skład opactwa wchodzi barokowa Bazylika Wniebowzięcia NMP z wspaniale zakomponowaną, okazałą pseudohalą o wymiarach 85,5×32 m. Za prezbiterium znajduje się Mauzoleum Piastów Świdnickich. Najbardziej charakterystyczne dla kościoła są bez wątpienia dwie wieże, które stały się nieodzownym elementem krajobrazu nie tylko Krzeszowa, ale i całej Kotliny Krzeszowskiej. Obok kościoła klasztornego stoi barokowy kościół pomocniczy św. Józefa Oblata z lat 1690-96, dzieła m.in. budowniczego z Lubawki Martina Urbana. W sąsiedztwie kościoła św. Józefa stoi tzw. „Dom Gościnny”, podniesiony niedawno niemalże z ruiny. To miejsce, gdzie opat krzeszowski podejmował swoich gości (stąd nazwa). Od zachodu teren klasztoru zamykają 2 długie budynki gospodarcze (cystersi zajmowali się m. in. uprawą ziemi). Klasztor otacza mur z 3 bramami. W jego obrębie znajduje się ogród klasztorny założony po 1666 r. i cmentarz z 1830 r. Ponadto na terenie klasztoru znajduje się część stacji kalwaryjnych i inne kapliczki. Obok głównej (południowej) bramy zespołu klasztornego funkcjonowała i funkcjonuje do dziś gospoda, po wojnie nazwana „Willmannową Pokusą” (freski w krzeszowskim sanktuarium malował M. Willman, zwany śląskim Rafaelem). Krąży legenda, że po pracy w świątyni przychodził on do mieszczącej się w tym miejscu gospody, popijał piwo i gonił za dziewczętami. Dawniej w piwnicach gospody produkowano piwo. Wokół wsi zlokalizowane są 32 kaplice i 32 stacje Kalwarii Krzeszowskiej, drugiej, po wambierzyckiej, pod względem wielkości w Sudetach. W niewielkiej osadzie, stanowiącej w zasadzie przysiółek Krzeszowa – Betlejem – znajduje się letni drewniany pawilon na wodzie wzniesiony przez opata Bernarda Rossę. Pawilon dawniej służył jako kąpielisko ze względu na właściwości lecznicze wód ze źródła i stawu. Twórcami założenia klasztornego byli czołowi artyści działający wówczas w Europie Środkowej. Dziełem ich (także ich uczniów i naśladowców) są liczne kościoły, kaplice, kapliczki i figurki przydrożne we włościach klasztornych, stanowiące do dziś charakterystyczne elementy krajobrazu. Klasztor przez wieki był na tych terenach najpotężniejszym posiadaczem ziemi, dlatego jego panowanie gospodarcze i duchowe miało największy wpływ na życie mieszkańców tak Kamiennej Góry, jak i okolicznych wsi. Pozostałościami po dawnej gospodarce cysterskiej są m. in. ślady kompleksów stawów rybnych oraz łanowy układ pól.
Kościół Św. Rodziny w Chełmsku Śląskim – jedna z cenniejszych świątyń barokowych na Dolnym Śląsku. Za kościołem stary nieczynny cmentarz otoczony wiekową aleją. Przejście z kościoła do plebani połączone okazałą bramą z licznymi zdobieniami.
„Dwunastu Apostołów” – drewniane domki tkaczy śląskich w Chełmsku Śląskim, wybudowane w 1707 roku dla sprowadzonych tu z Czech tkaczy. Są unikalnym zespołem w skali ponadregionalnej. W jednym z nich znajduje się czynny warsztat tkacki, a w innym wystawa prezentująca wystrój dawnej izby tkackiej.
Kaplica Świętej Anny – urokliwa, bo położona w lesie w odległości ok. 1 km od Chełmska Śląskiego jest miejscem pielgrzymkowym związanym z klasztorem w Krzeszowie. Przy kaplicy stoi żeliwny krzyż z 1879 r., a wokół doskonale zachowane kapliczki-stacje Drogi Krzyżowej. Niedawno odrestaurowana ponownie cieszy się zainteresowaniem turystów i wiernych.
Kościół Narodzenia NMP w Rędzinach – niezwykle malowniczo położony, na wysokości ok. 740 m (najwyżej w regionie), mały kościółek. Okolica posiada wysokiej klasy walory krajobrazowe. Obiekt odrestaurowano siłami Społecznego Komitetu, a we wrześniu 2003 roku odprawiono w kościółku uroczystą mszę z udziałem m. in. dawnych mieszkańców Rędzin, zamieszkałych miejscowość przed 1939 r.
Kościół Piotra i Pawła w Kamiennej Górze – zajmuje obszerny teren dawnego cmentarza, oraz Kościół Łaski w Kamiennej Górze (budowany przez ok. 15 lat i mieszczący do 4 tys. osób). Na szczęście nie podzielił losu wielu w okolicy kościołów ewangelickich obróconych po wojnie w ruinę. Odremontowany w latach 1959-64 pełni funkcję samodzielnej parafii dopiero od 1972 roku.
Muzeum Tkactwa Dolnośląskiego – powstałe w 1932 r. Dzięki stałej ekspozycji ukazuje rozwój tkactwa na Dolnym Śląsku. Organizuje także wystawy czasowe
Ratusz w Kamiennej Górze – okazała budowla z 1905 r. z dobrym detalem kamiennym. Od strony ul. Wojska Polskiego na pierwszym piętrze ciągnie się kamienny fryz ilustrujący obronę miasta podczas wojen husyckich, są też herby Wrocławia, Legnicy, Chełmska Śląskiego i Lubawki. Wewnątrz monumentalna klatka schodowa z kamienną balustradą, herb miasta i witraże prezentujące ważniejsze wydarzenia z historii Kamiennej Góry.
Zespół stołu sędziowskiego w Kochanowie – jedyny na Dolnym Śląsku kompletnie zachowany przykład sądownictwa średniowiecznego. Podobny znajduje się w Strzegomiu, ale pozbawiony już siedzisk.
Kaplica Grobowa Schaffgotschów w Raszowie, kaplica odrębnej linii panów z Chojnika. W mauzoleum znajduje się jeden z najliczniejszych i najcenniejszych zespołów sepulkralnych na Dolnym Śląsku. Dawniej kaplicę polecano turystom wybierającym się na wieżę widokową na Wielkiej Kopie.
Wiele okazałych i cennych budowli w regionie powstało (część w wyniku przebudowy lub rozbudowy) w XIX w., gdy w większości miejscowości rozwijał się przemysł, głównie włókienniczy. Z tego okresu, aż po pierwsze ćwierćwiecze XX w. zachowały się cenne przykłady architektury przemysłowej (zwłaszcza w Kamiennej Górze – obecne zakłady „Kamodex”, dawne zakłady „Len”) i zabytki techniki (maszyny urządzenia itp.). Na uwagę zasługują też budynki i budowle techniczne (wieże ciśnień, mosty i dworce kolejowe – np. lubawski, drugi co do wielkości na Dolnym Śląsku po Wrocławiu oraz nieczynny tunel pod Przełęczą Kowarską, itp.).
Walory naturalne:
Jezioro i zapora Bukówka – należy do największych współczesnych osiągnięć człowieka w regionie. Pierwotną konstrukcję zapory wzniesiono już w latach 1903-1905 po wielkich powodziach w dolinie Bobru w końcu XIX. Jezioro jest pierwszym zbiornikiem wodnym na Bobrze, jednym z najwyżej położonych jezior zaporowych w Polsce, najwyżej położonym w Sudetach i trzecim pod względem wielkości. Technika postawiła sobie tutaj pomnik szczególnego rodzaju, nie doszło bowiem do naruszenia naturalnego środowiska.
Kolorowe Jeziorka – stanowiące pozostałość intensywnej eksploatacji pirytów, krystalicznych siarczków żelaza (nazywanych złotem głupców), występujących w rejonie między Wieściszowicami a Wielką Kopą. Purpurowe Jeziorko jest pozostałością po najstarszej i najbardziej malowniczej kopalni. Tworzy ono odrębny świat o kosmicznym krajobrazie. Nagie zbocza, urwiska, wzgórki, skałki, a nawet mały tunel, wszystko o żółto-rdzawym zabarwieniu, z rzadka porośnięte brzozami. Błękitne Jeziorko ze szmaragdową barwą wody, otoczone lasem, jest niezwykle romantycznym miejscem. Zielony Stawek – najwyżej położony ok. 730 m. i najtrudniej dostępny. Woda ma w nim zmienny poziom, a w suche lata zanika.
Rezerwat „Kruczy Kamień” – (jedyny w Górach Kamiennych utworzony w 1954 r. na powierzchni ok. 10 ha). Widoczny z dala, bowiem tworzy go blisko 100 m wysokości urwisko skał, zajmujące dobrze eksponowany zachodni stok Kruczej Skały. Niektóre fragmenty skał mogą nieco przypominać rozwaliny jakiejś budowli i stąd wywodzą się miejscowe legendy o istniejącym tu jakoby niegdyś zameczku. Wiąże się z nim legendarną historię powstania Lubawki.
Rezerwat „Głazy Krasnoludków” – zwany także Skałkami Gorzeszowskimi. Skałki zbudowane z piaskowców i wapieni, o różnej odporności na erozję, tworzą malowniczy szereg skałek o kształcie baszt, wieżyc, maczug, grzybów, ambon, itp. o wysokości od 5 do blisko 30 m. Pomiędzy ciasno ustawionymi skałkami prowadzą wąskie, częściowo nawet przekryte, przejścia i szczeliny, tworzące małe labirynty. Nazwę nadały skałkom liczne legendy i miejscowe opowieści o skrzatach, diabłach i ukrytych tu skarbach. W 1970 roku na obszarze ok. 9 ha utworzono krajobrazowy rezerwat przyrody – jedyny na obszarze Zaworów i Kotliny Kamiennogórskiej
Diabelska Maczuga – jedna z najładniejszych i popularniejszych skałek w Kotlinie Kamiennogórskiej. O popularności skałki może najlepiej świadczyć to, że M. Willmann uwiecznił ją na jednym z fresków w krzeszowskim kościele. W 1913 roku na ścianie skałki w setną rocznicę Bitwy Narodów pod Lipskiem wykuto daty 1813-1913. Tajemniczości skałce nadaje fakt, że wyrasta ona w „szczerym polu” z dala od innych zgrupowań skalnych. Dawniej Diabelską Maczugę uważano za rzekomy pogański ołtarz ofiarny.
Zadzierna – jej wierzchołek tworzą liczne malownicze skałki, z których roztacza się piękna panorama zbiornika Bukówka, Bramy Lubawskiej, Gór Kruczych, Rudaw Janowickich i wschodnich Karkonoszy. Szczyt był od dawna popularnym celem wycieczek. Przed 1945 r. stanowił pomnik przyrody.
Skalnik (945 m) – jest najwyższym szczytem Rudaw Janowickich. Na jego południowym grzbiecie ciągnie się szereg okazałych skałek o fantazyjnych kształtach. Największa z nich posiada własną nazwę – Ostra Mała i jest udostępniona przez wykute w skale stopnie. Poniżej ciągnie się rozległe zgrupowanie skałek, dochodzących do 15 m wysokości, noszących nazwę Koni Apokalipsy. Największą atrakcją, podziwianą przez licznie odwiedzających to miejsce turystów, są piękne zachody słońca, które znika za Karkonoszami.
Wielka Kopa – najwyższy szczyt wschodniej części Rudaw Janowickich (871 m). Można z niego dostrzec Sudety Środkowe z Górami Kruczymi na pierwszym planie, ale również Lasocki Grzbiet i część Karkonoszy. Walory widokowe roztaczające się z Wielkiej Kopy doceniono jeszcze przed 1890 r., kiedy to na wierzchołku ustawiono ławki, a obok był schron. Przed wojną była tu potężna drewniana wieża widokowa o wysokości 15 m, która po 1945 roku rozpadła się. Szczyt utracił wówczas walory widokowe, ale po przerzedzeniu się lasu ponownie zyskał na atrakcyjności.
Rudawski Park Krajobrazowy – „Kolorowe Jeziorka”
Rudawski Park Krajobrazowy utworzony został w 1989 roku. Położony w Sudetach Zachodnich swoim zasięgiem obejmuje tereny powiatów: kamiennogórskiego, jeleniogórskiego (grodzkiego i ziemskiego) oraz jaworskiego. Wraz z otuliną Park obejmuje częściowo tereny gmin: Kamiennej Góry, Bolkowa, Janowic Wielkich, Marciszowa i Mysłakowic, a także miast: Jeleniej Góry, Kamiennej Góry i Kowar.
Powierzchnia całego Parku wynosi ponad 15 ha, natomiast jego otulina to obszar równy ponad 6,5 ha. Największą jednostką morfologiczną na obszarze, której położony jest Park są Rudawy Janowickie z najwyższym szczytem Skalnik 945 m n.p.m. Sam łańcuch położony jest pomiędzy Kotlinami: Jeleniogórską na północnym-zachodzie a Kamiennogórską na południowym-wschodzie. Na północy od Gór Ołowianych oddziela je przełom doliny Bobru, a na południu doliny Świdnika i Jedlicy oraz Przełęcz Kowarska oddzielają je od Karkonoszy.
O wyjątkowości Rudaw Janowickich świadczy m.in. zróżnicowana budowa geologiczna. Występują tutaj skały przeobrażone w postaci amfibolitów, łupków łyszczykowych i chlorytowych, zieleńców i wkładek dolomitowych wraz z kilkoma odmianami granitów.
Właśnie to zróżnicowanie zapoczątkowało w XIV w. rozwój górnictwa., którego pozostałości w postaci wyrobisk pokopalnych, możemy oglądać jako tzw. „Kolorowe Jeziorka”. Położone są one na północnym stoku Wielkiej Kopy (871 m n.p.m.), były użytkowane od XVIII do XX wieku, jako kopalnie głównie pirytów.
Piryt to zmineralizowany kryształ, który ze względu na podobieństwo do złota nazywany jest również złotem głupców. Niegdyś piryt był wykorzystywany do rozpalania ognia, natomiast obecnie przede wszystkim do wyrobu kwasu siarkowego, a także czerwonych i brunatnych farb mineralnych oraz do produkcji biżuterii.
Wyrobiska zalane wodą rozpuściły związki chemiczne, tworząc w ten sposób położone na różnych wysokościach trzy jeziorka o różnym zabarwieniu. Najwyżej położony jest okresowy „Zielony Stawek”. Poniżej znajduje się „Błękitne Jeziorko”, którego szmaragdowa barwa wraz z otaczającym lasem tworzy wyjątkową atmosferę. Najniżej znajduje się najstarsza kopalnia o nazwie Hoffnung, charakteryzująca się stromymi i nagimi zboczami, które dzięki rdzawo – żółtym zabarwieniu sprawiają wrażenie widoku z innej planety. W tymże wyrobisku znajduje się „Purpurowe Jeziorko” zawdzięczające swoją nazwę barwie wody.